„O znaczeniu pojęć…”. Wykład: „Nowoczesność a współczesność”

To Bogdan Baran zauważył, że „[…] nie wystarczy być współczesnym, aby być od razu – nowoczesnym”. Jeżeli „współczesność” jest terminem neutralnym, chronologicznym, to „nowoczesność”, jak podkreśla Bogumiła Truchlińska, „[…] jest nie tylko kategorią analityczno-opisową, ale i aksjologiczną. Opowiedzenie się za lub przeciw nowoczesności wiązało się w przeszłości w pewien sposób z przeciwstawnymi sobie obozami <starożytników> i <nowożytników>, zwolenników postępu i tradycjonalistów bądź konserwatystów, <starych> i <młodych>”. Więcej jeszcze. „Nowoczesność”, pozostająca w ciągłym wychyleniu „ku przyszłości”, którą, jak pisał Jürgena Habermas, usiłuje zrealizować już dziś, definiuje się „przez  oddzielenie” – nie tylko od tego, co minione, od przeszłości, ale też od tego, co obecne, a nawet od siebie samej. Nic nie starzeje się przecież tak szybko jak to, co nowe, na co zwrócił uwagę Herbert Schnädelbach: „być nowoczesnym to także chcieć przestarzałości, aby wciąż siebie przekraczać”. Inaczej jest w przypadku terminu: „współczesność”. Jego znaczenie niczego nie narzuca ani do niczego nie obliguje.  W tym sensie jest nie-agresywne i nie-performatywne. Odnosi się do tego, co zastane: współ-bycia, współ-przeżywania tego samego czasu z innymi współ-czesnymi. Jako takie pojęcie to można uznać za pojęcie egzystencjalne, wyrażające analogat istnienia (jedną z postaci, jaką istnienie przyjąć może w doczesności). „Współczesność” to pojęcie otwarte, obejmujące, nie-zideologizowane. Jeśli nazwiemy je neutralnym, to warto dodać, że ma ono przyjazne, wspólnotowe zabarwienie. Podkreślmy – polski termin „współczesność” już etymologicznie  nakierowuje na wspólnotę. Słowa „współ-czesność”  i „wspól-nota” mają ten sam temat. „Współczesność” odnosi do tego, co wspólne w danej „-czesności”, w upływaniu czasu, w którym razem uczestniczymy. O różnicy między terminami: „nowoczesność” i „współczesność” i o ontologicznym „zapleczu”, które różnicę tę funduje,  podczas kolejnego wykładu w ramach cyklu „O znaczeniu pojęć…” opowie dr Ewa Chudyba. Zapraszamy we wtorek, 24 czerwca br. do Willi Caro o godz. 17.00. Wstęp oczywiście wolny.

Wtorek, 24 czerwca 2025, Willa Caro, godz. 17.00| Cykl:|O znaczeniu pojęć. Ontologiczne uwarunkowania - kulturowe konsekwencje Wykład:| Nowoczesność a współczesność Prowadzenie:|dr Ewa Chudyba, filozofka/kulturoznawczyni |Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona Organizator:| Muzeum w Gliwicach