XXIII już edycja ulubionych - nie tylko przez mieszkańców naszego miasta - Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego, święta zabytków, historii i przeszłości – coraz bliżej! Tegoroczny program, którego koordynatorem jest Damian Recław, kierownik Działu Historii Muzeum w Gliwicach, poświęcony będzie odkrywaniu bogactwa dziejów gliwickiej dzielnicy Żerniki. Nie zabraknie wykładów, spotkań z ekspertami i pasjonatami oraz spacerów tematycznych. W ich trakcie odwiedzimy także niedaleką Szałszę (dawniej Schalscha), której historia nierozerwalnie związana jest z Żernikami.
Na uczestników XXIII Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego atrakcje czekać będą nie tylko w Żernikach (i Szałszy), ale też w poszczególnych Oddziałach Muzeum w Gliwicach – Willi Caro, Zamku Piastowskim, Oddziale Odlewnictwa Artystycznego, Domu Pamięci Żydów Górnośląskich i Radiostacji. Specjalnie na tę okazuję przygotowujemy bowiem pokazy niedostępnych na co dzień dla publiczności eksponatów oraz nowych obiektów, o które wzbogaciły się nasze zbiory. Co więcej - Muzeum w Gliwicach podczas XXIII GDDK wyjdzie „w miasto” – nasze punkty informacyjne znajdziecie na gliwickim rynku i na ulicy Zwycięstwa 36, gdzie na parterze kamienicy naprzeciwko domu tekstylnego Weichmanna będziemy mieć przez dwa dni czasową siedzibę. To tam czekać będzie na uczestników GDDK kiermasz książek, gdzie między innymi w promocyjnej cenie (40 zł) można będzie nabyć najnowszą, IX już tom z serii „Gliwice znane i nieznane”, poświęcony Zatorzu. To właśnie w tej dzielnicy miasta – w czasach niemieckiego Gleiwitz nazywanej Stadtwald - zainaugurujemy podczas tegorocznych Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego pierwszą z opracowywanych przez nas tras spacerowych „Śladami Horsta Bienka”, autora słynnej gliwickiej tetralogii. W sobotę i niedzielę 20 i 21 września br. zaprosimy Państwa na wędrówkę w obrębie „Kwadratu dzieciństwa Horsta Bienka”, który położony jest między rodzinnym domem pisarza, lasem - będącym był dla niego przestrzenią wolności i przygód, szkołą oraz kościołem pw. Chrystusa Króla, znajdującymi się tuż przy ówczesnej ulicy An der Waldschule (dziś: ul. Horsta Bienka).
XXIII Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego w liczbach: 1 premiera książkowa (IX tom GDDK), 2 dni, 5 Oddziałów Muzeum w Gliwicach, 7 wycieczek tematycznych (realizowanych kilkakrotnie każdego dnia), 21 folderów, a jaka liczba uczestników? O tym się przekonamy!
Honorowy patronat nad XXIII Gliwickimi Dniami Dziedzictwa Kulturowego objęła Katarzyna Kuczyńska-Budka prezydentka Gliwic.
Udział we wszystkich wydarzeniach i wycieczkach tematycznych jest bezpłatny – w przypadku wycieczki obejmującej zwiedzanie z zewnątrz pałacu von Groelinga w Szałszy – obowiązują zapisy, które przyjmujemy od poniedziałku, 15 września br. od godz. 09.00. Przed dwa dni naszego święta zabytków i historii wszystkie Oddziały Muzeum w Gliwicach będą dostępne bezpłatnie dla zwiedzających!
Już dziś rezerwujcie sobie Państwo czas w sobotę i niedzielę 20 i 21 września 2025 r.!
***
W Willi Caro publiczność będzie miała okazję zachwycić się m.in. unikatowym żeliwnym pierścieniem (ok. 1814 r.) z wizerunkiem ks. Józefa Poniatowskiego, a także obrazami niemieckiej szkoły romantycznej autorstwa Carla Schaeffera. W obrębie wystawy „1945. Rok ostatni, rok pierwszy na Górnym śląsku” zaprezentujemy zakupioną do zbiorów gliwickiego Muzeum w lipcu 2025 r. akwarelę Portret dziewczyny niebieskiej chuście (1930) przedstawiającą Marię Koenig, mieszkankę przedwojennego, niemieckiego Gleiwitz, która po 1945 r. opuściła miasto. W Zamku Piastowskim zobaczymy obraz Ericha Gottschlicha pt. „Plac Rzeźniczy przed kościołem Wszystkich Świętych”, z 1923 r., a także obrazy będące nowymi malarskimi nabytkami, które w 2025 roku poszerzyły bogatą kolekcję zbiorów Muzeum w Gliwicach. Są to dzieła Bronisława Krawczuka z cyklu „Cztery pory roku” . Na fanów techniki w Radiostacji czekała będzie z kolei prezentacja polskiego radioodbiornika „Czempion Elektrit” z 1936/1937 roku, a miłośników archeologicznych artefaktów tym razem zaprosimy do Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, gdzie będzie można zobaczyć obiekty pozyskane z badań wykopaliskowych w Tarnowskich Górach w 2021 roku na terenie dawnej synagogi.
Na tym jednak nie koniec atrakcji. W roku 2025 przypadają bowiem dwie ważne rocznice związane z Horstem Bienkiem. Ten urodzony w 1930 r., a więc 95 lat temu w niemieckim Gleiwitz pisarz i poeta, pozostawił niezatarty ślad w literaturze, co więcej - bez odwołania do jego twórczości jeszcze trudniej byłoby pojąć złożoną i wielowymiarową tożsamość Górnego Śląska i Gliwic. W swoich książkach, a przede wszystkim w swoim opus magnum – cyklu czterech powieści poświęconych Gliwicom, obejmującym czas od 31 sierpnia 1939 roku do lutego 1945 roku: „Pierwsza polka”, „Wrześniowe światło”, „Czas bez dzwonów” oraz „Ziemia i ogień” – Bienek, jak pisał Marcin Wiatr, nie tylko postawił literacki pomnik Górnemu Śląskowi i rodzinnemu miastu, „[…] lecz również wyniósł tematy i fenomeny tej ziemi i jej mieszkańców na podest literatury światowej”. Obok 95 rocznicy urodzin Horsta Bienka obchodzimy w tym roku także pięćdziesiątą rocznicę wydania rozpoczynającej gliwicką tetralogię „Pierwszej polki”, co miało miejsce w 1975 roku. Z tej okazji Muzeum w Gliwicach przygotowuje szereg przedsięwzięć, które pozwolą przybliżyć postać pisarza, tak ważną dla Gliwic, Górnego Śląska, polsko-niemieckiego pojednania i pytań o śląską/górnośląską tożsamość.
Właśnie podczas XXIII GDDK zainaugurujemy pierwszą z opracowywanych przez nas tras spacerowych „Śladami Horsta Bienka”. W sobotę i niedzielę zaprosimy Państwa na Zatorze, na premierową wędrówkę w obrębie „Kwadratu dzieciństwa Horsta Bienka”, który położony jest między rodzinnym domem pisarza, lasem - będącym był dla niego przestrzenią wolności i przygód, szkołą oraz kościołem pw. Chrystusa Króla, znajdującymi się tuż przy ówczesnej ulicy An der Waldschule (dziś: ul. Horsta Bienka). Bardzo blisko jest z Bienkowego „kwadratu dzieciństwa” do dawnego żydowskiego domu przedpogrzebowego, który dziś pełni funkcję Oddziału Muzeum w Gliwicach - Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, a warto zwrócić uwagę, iż Bienek w swojej twórczości kładł szczególny nacisk na wykazanie, iż Żydzi są częścią kultury śląskiej, a ich wkład w nią jest nie do przecenienia.
Już tradycyjnie, Gliwickim Dniom Dziedzictwa Kulturowego towarzyszą foldery tematyczne – w tym roku będzie ich aż 21! Będą dostępne we wszystkich Oddziałach Muzeum w Gliwicach, naszych punktach informacyjnych oraz dla uczestników spacerów.
Podczas GDDK zachęcamy również do zakupu naszych pozostałych muzealnych publikacji, które będzie można nabyć w promocyjnych cenach w punkcie informacyjnym GDDK na ul. Zwycięstwa 36.
Dodatkowo, dla miłośników nietypowych gadżetów muzealnych, przygotowaliśmy coś wyjątkowego – makietę domu rodzinnego Horsta Bienka (oczywiście, do samodzielnego składania!), a także pocztówki odwołujące się do wielu niezwykle cennych dzieł z kolekcji gliwickiego Muzeum. Warto zaopatrzyć się w takie pamiątki, które podczas GDDK będzie można zdobyć w naszych muzealnych Oddziałach. Tego nie można przegapić!
Podczas trwania GDDK, w godzinach 10.00-17.00, zapraszamy wszystkich zainteresowanych do naszych punktów informacyjnych, które będą dostępne na gliwickim Rynku, ul. Zwycięstwa 36, a w Żernikach – w salce katechetycznej przy kościele św. Jana Chrzciciela. Jesteśmy dla Was!
XXIII Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego|
|„SYRDNIKI-ŻERNIKI-ZERNIK-GRŐLING-ŻERNIKI”
Sobota – niedziela, 20 - 21 września 2025|
Organizator:| Muzeum w Gliwicach
Partnerzy:| Parafia św. Jana Chrzciciela Gliwice-Żerniki, Rada Dzielnicy Żerniki, Szkoła Podstawowa nr 13 im. K. Bochenek w Gliwicach, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców - Oddział Gliwice / Deutscher Freundschaftskreis - Kreis Gleiwitz
Partroni medialni:|TVP 3 Katowice, TVP Info, Polskie Radio Katowice, Ślązag, Radio Silesia, Gazeta Wyborcza, Nowiny Gliwickie, Telewizja Imperium, Radio Imperium, Radio Gliwice, 24 Gliwice
Udział we wszystkich wydarzeniach w ramach XXIII GDDK jest bezpłatny.|
Uwaga: Liczba miejsc w przypadku spacerów w Żernikach, warsztatów i wykładów 20 i 21 września – ograniczona. Zapisy na spacery przyjmujemy od 15 września 2025 r. pod numerem telefonu 783 560 006. Decyduje kolejność zgłoszeń. Jedna osoba może zarezerwować maksymalnie 4 miejsca. Osoby niepełnoletnie mogą brać udział w wycieczkach wyłącznie pod